საფრანგეთი

დიპლომატიური ურთიერთობების ქრონოლოგია

დიპლომატიური ურთიერთობები საქართველოსა და საფრანგეთის რესპუბლიკას შორის დამყარდა 1921 წელს, რომლის აღდგენაც 1992 წლის 21 აგვისტოს მოხდა.

1993 წელს გაიხსნა საქართველოს საელჩო საფრანგეთის რესპუბლიკაში, ხოლო საქართველოში გაიხსნა საფრანგეთის რესპუბლიკის საელჩო.

თანამშრომლობის ზოგადი მიმოხილვა

საქართველოს და საფრანგეთის რესპუბლიკას აკავშირებთ მჭიდრო მეგობრული ურთიერთობები და მრავალგანზომილებიანი პარტნიორობა როგორც ორმხრივი, ისე მრავალმხრივი მიმართულებით. ორ ქვეყანას შორის არსებული თანამშრომლობის დღის წესრიგი მოიცავს პოლიტიკის, სავაჭრო-ეკონომიკურ, თავდაცვის, სამართალდაცვით, საპარლამენტთაშორისო, განათლების, კულტურის და სხვა სფეროებს.

საფრანგეთის რესპუბლიკასთან ორმხრივი ურთიერთობები ჯერ კიდევ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პერიოდიდან (1918-1921 წწ.) დაიწყო და 1921 წელს, თბილისში გაიხსნა საფრანგეთის საკონსულო, ფოთსა და ბათუმში კი - ვიცე-საკონსულოებმა დაიწყეს მუშაობა. აღსანიშნავია, რომ წითელი არმიის მიერ საქართველოს ანექსიისა და ოკუპაციის შემდეგ, საქართველოდან გაძევებული მთავრობის მეთაური ნოე ჟორდანია და მთავრობის წევრები პოლიტიკურ ემიგრაციაში სწორედ საფრანგეთში გაემგზავრნენ. 2021 წელს აღინიშნა საფრანგეთის მიერ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის აღიარების და საფრანგეთში ქართული ემიგრაციის 100 წლისთავი. საიუბილეო თარიღთან დაკავშირებით, საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი ესტუმრა საფრანგეთს და პრეზიდენტ ემანუელ მაკრონთან ერთად მონაწილეობა მიიღო პარიზის ტრიუმფალურ თაღთან გამართულ ღონისძიებაში.

ხშირად ხორციელდება მაღალი დონის ვიზიტები, როგორც აღმასრულებელი, ასევე, საკანონმდებლო ხელისუფლების მხრიდან. ამ კუთხით, 2022-2023 წლები განსაკუთრებული დინამიურობით გამოირჩევა: 2023 წლის 28 აპრილს, გაიმართა საფრანგეთის ევროპისა და საგარეო საქმეთა მინისტრი ვიზიტი საქართველოში; 2022 წლის 30 სექტემბერს, თბილისს ეწვია საფრანგეთის პრეზიდენტის დიპლომატიური მრჩეველი; შედგა საქართველოს პრეზიდენტის არაერთი ვიზიტი საფრანგეთში. ამასთან ხშირია საქართველოს პრემიერ-მინისტრისა და საგარეო საქმეთა მინისტრის ფრანგ კოლეგებთან შეხვედრები, სხვადასხვა საერთაშორისო პლატფორმის ფარგლებში.

განსაკუთრებული დინამიურობით გამოირჩევა საფრანგეთთან საერთაშორისო ორგანიზაციების ფარგლებში თანამშრომლობაც. საფრანგეთი მტკიცედ უჭერს მხარს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობასა და ოკუპირებული ტერიტორიების არაღიარების პოლიტიკას.

უმნიშვნელოვანესია, საფრანგეთის ევროკავშირის თავმჯდომარეობის პერიოდში, 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის დროს, საფრანგეთის ყოფილი პრეზიდენტის, ნიკოლა სარკოზის როლი. 2008 წლის 12 აგვისტოს შეთანხმებას სწორედ სარკოზის შუამავლობით მოეწერა ხელი.

„დიმიტრი ამილახვარის სახელობის ქართულ-ფრანგული დიალოგი“

საქართველოსა და საფრანგეთს შორის, 2019 წლიდან, ჩამოყალიბებულია მაღალი დონის სტრატეგიული ფორმატი - „დიმიტრი ამილახვარის სახელობის ქართულ-ფრანგული დიალოგი“, რომელიც ხელს უწყობს თანამშრომლობის გაღრმავებას პოლიტიკის, თავდაცვის და უსაფრთხოების, სავაჭრო-ეკონომიკური, ასევე, განათლების და კულტურის სფეროებში.

დიალოგის დაარსების ინიციატივა გააჟღერა საფრანგეთის რესპუბლიკის ევროპისა და საგარეო საქმეთა ყოფილმა მინისტრმა ჟან-ივ ლე დრიანმა, 2018 წლის 26 მაისს, საქართველოში ვიზიტის ფარგლებში. 2019 წლის 19 თებერვალს, საქართველოს პრეზიდენტის საფრანგეთში ვიზიტის დროს, ორი ქვეყნის პრეზიდენტმა ხელი მოაწერა დეკლარაციას დიალოგის დაფუძნების შესახებ.

2019 წლის 2 დეკემბერს, პარიზში, საქართველოს და საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრების თანა-თავმჯდომარეობით, გაიმართა „დიმიტრი ამილახვარის სახელობის ქართულ-ფრანგული დიალოგი“-ს საინაუგურაციო შეხვედრა.

ქართულ-გერმანულ-ფრანგული სამკუთხედი

2018 წლიდან წარმატებით ფუნქციონირებს ქართულ-გერმანულ-ფრანგული სამკუთხედი, რომელიც ევროპის ორი წამყვანი ქვეყნის საგარეო უწყებებთან პოლიტიკური დიალოგის და სტრატეგიულ საკითხებზე მსჯელობის რეგულარულ ფორმატს წარმოადგენს.

დღემდე გაიმართა სამმხრივი პოლიტიკური კონსულტაციების ოთხი სხდომა. 2023 წლის 1 მარტს ქართულ-გერმანულ-ფრანგული სამკუთხედის ფარგლებში რიგით მეოთხე კონსულტაციებს უმასპინძლა ბერლინმა.

საპარლამენტო თანამშრომლობა

აქტიურად მიმდინარეობს საპარლამენტთაშორისო თანამშრომლობა.

საფრანგეთის ეროვნულ ასამბლეაში მოქმედებს საფრანგეთ-საქართველოს მეგობრობის ჯგუფი, ბენჟამენ ლუკასის ხელმძღვანელობით, ხოლო სენატში - საფრანგეთ-კავკასიის მეგობრობის ჯგუფი, სენატორ ალან უპერის ხელმძღვანელობით, ასევე საქართველოსთან მეგობრობის ქვე-ჯგუფი, სენატორ ფილიპ ტაბაროს ხელმძღვანელობით. საქართველოს პარლამენტში შექმნილია საფრანგეთთან მეგობრობის ჯგუფი, რომლის ხელმძღვანელია დავით სონღულაშვილი.

დარგობრივი თანამშრომლობა

საქართველოსა და საფრანგეთს შორის დარგობრივი თანამშრომლობა გამოირჩევა მრავალფეროვნებითა და დინამიურობით.

განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია მჭიდრო კავშირები თავდაცვის სფეროში, რაც მოიცავს: ყოველწლიურ ორმხრივ კონსულტაციებს, საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს თანამშრომელთა ფრანგულ საგანმანათლებლო პროგრამებში მონაწილეობას, ექსპერტთა კონსულტაციებს, პრაქტიკულ მხარდაჭერას საჰაერო თავდაცვისა და კიბერ-უსაფრთხოების საკითხებზე და ა.შ. თავდაცვის სფეროში წარმატებული თანამშრომლობის მნიშვნელოვანი ელემენტია ფრანგული სამხედრო ხომალდების ვიზიტები საქართველოს ტერიტორიულ წყლებში.

აქტიურად ვითარდება საფრანგეთთან ორმხრივი ეკონომიკური თანამშრომლობა. სავაჭრო დინამიკის ყოველწლიური მატება და ფრანგული კომპანიების მზარდი ინტერესი საქართველოს მიმართ ურთიერთობების გაღრმავების კარგ წინაპირობას ქმნის. საქართველოში წარმოდგენილი ფრანგული კომპანიები საქმიანობენ ინფრასტრუქტურულ, სამშენებლო, ტურისტულ, სოფლის მეურნეობის, ვაჭრობის სფეროებში.

ამასთან, გამორჩეულია კულტურის და განათლებისა სფეროებში თანამშრომლობა. საფრანგეთის მთავრობის მიერ გამოყოფილი სტიპენდიებით, ყოველწლიურად, ქართველ სტუდენტ-ასპირანტებს საშუალება ეძლევათ განათლება მიიღონ საფრანგეთის უმაღლეს სასწავლებლებში. ასევე ხაზგასასმელია ფრანგული ინსტიტუტის (Institut français), ფრანგულ-ქართული უნივერსიტეტის (ორმაგი ხარისხის დიპლომებით) და კავკასიის ფრანგული სკოლის წარმატებული საქმიანობა საქართველოში.

განვითარების სფეროში თანამშრომლობა

მნიშვნელოვანია საფრანგეთის წვლილი საქართველოს ინსტიტუციური მოდერნიზაციის და სოციო-ეკონომიკური ტრანსფორმაციის პროცესში. ამ კონტექსტში, აქტიურია თანამშრომლობა საფრანგეთის განვითარების სააგენტოსთან (AFD), რომლის წარმომადგენლობითი ოფისი 2017 წლის 22 მარტს გაიხსნა საქართველოში.

AFD აფინანსებს საჯარო პოლიტიკის მნიშვნელოვან პროექტებს ჯანდაცვის, ენერგეტიკის, სოფლის მეურნეობის, კერძო სექტორის განვითარების, გარემოს დაცვის, ირიგაციის, წყალმომარაგებისა და სხვა პრიორიტეტულ სფეროებში.

ლევილის მამული

ესონის დეპარტამენტში, პარიზის მახლობლად, ლევილის ქართული მამულში არსებული შატო და ქართველ მამულიშვილთა სასაფლაო საქართველოსთვის მნიშვნელოვან ისტორიულ პერიოდთან არის დაკავშირებული. საბჭოთა აგრესიის დროს დევნილმა საქართველოს პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის წარმომადგენლებმა, ფრანგების კეთილი ნებით, სწორედ ამ მამულს შეაფარა თავი.

2016 წლის 23 სექტემბერს ლევილის მამული საქართველოს გადაეცა და ამჟამად, მიმდინარეობს სამუშაოები მამულის ტერიტორიაზე ქართულ-ფრანგული ისტორიულ-კულტურული ცენტრის შექმნასთან დაკავშირებით.

ბმულები:

საქართველოში საფრანგეთის საელჩო

საფრანგეთის რესპუბლიკის ევროპისა და საგარეო საქმეთა სამინისტრო